รู้ป่าว! คนเราสามารถ “จดจำ”(ใบหน้าคน) ได้มากแค่ไหนกันแน่

เราสามารถจดจำใบหน้าของคนที่รู้จักได้มากแค่ไหนกันแน่

ถ้ารวมใบหน้าของครอบครัว ญาติ เพื่อน เพื่อนในโรงเรียน เพื่อนร่วมงาน และคนดังที่คุณรู้จักผ่านภาพยนตร์ โทรทัศน์ และอินเทอร์เน็ตหรือโซเชียลมีเดีย คุณอาจจะสามารถระบุชื่อที่คุณจำใบหน้าได้อย่างง่ายดาย แต่จำนวนใบหน้าที่แท้จริงที่เก็บไว้ในสมองของคุณอาจจะมากกว่าที่คุณคาดคิด

เป็นครั้งแรกที่นักวิจัยได้ทดลองความสามารถในการจดจำใบหน้าของผู้คน โดยเริ่มจากการศึกษาของกลุ่มคน 25 คน ที่มีอายุระหว่าง 18 ถึง 61 ปี ผลที่ได้คือ ผู้เข้าร่วมสามารถจดจำใบหน้าเฉลี่ยได้ประมาณ 5,000 ถึง 10,000 ใบหน้า

นักวิทยาศาสตร์ได้ทดสอบความสามารถของอาสาสมัครผู้เข้าร่วมในการจดจำใบหน้าของบุคคลที่รู้จักเป็นการส่วนตัวและใบหน้าของบุคคลที่มีชื่อเสียง โดยพบว่าผู้เข้าร่วมสามารถระบุใบหน้าได้โดยเฉลี่ย 5,000 ใบหน้า โดยเริ่มมาจากที่พวกเขาคิดว่าคุ้นเคยสำหรับพวกเขา

ในการศึกษานี้ ผู้เข้าร่วมถูกขอให้ระบุบุคคลที่เขาสามารถจดจำใบหน้าได้จากภาพถ่ายหรือใครที่พวกเขาจะจดจำได้ง่ายหากพวกเขาเห็นในชีวิตจริง และนักวิทยาศาสตร์ยังขอให้อาสาสมัครระบุคนดังจากภาพถ่ายหลายพันภาพอีกด้วย

โดยผู้เข้าร่วมไม่จำเป็นต้องระบุชื่อกับใบหน้าที่พวกเขารู้จัก ซึ่งการระบุชื่อนั้นจะแยกจากการจดจำภาพอย่างชัดเจน นักวิทยาศาสตร์อธิบาย

จากผลการศึกษานี้ แสดงให้เห็นชัดว่าความสามารถในการจดจำใบหน้าของแต่ละบุคคลนั้นแตกต่างกันไป ซึ่งบางคนจำใบหน้าได้เพียง 1,000 ใบหน้า หรือบางคนจำได้ถึง 10,000 ใบหน้า และบางคนยังมีปัญหาในการจดจำใบหน้าได้อย่างชัดเจน โดยมีหลักฐานนอกจากการศึกษาเน้นย้ำเรื่องนี้ เช่น ในกรณี แบรด พิตต์ (Brad Pitt) เคยให้สัมภาษณ์ในปี ค.ศ. 2013 ว่ามีปัญหาในการจดจำผู้คนที่เขาเคยพบมาก่อน ว่าเขาไม่สามารถจดจำใบหน้าได้

โดยภาวะนี้เรียกว่า โรคโพรโซพาโนเซีย (Prosopagnosia) หรือภาวะไม่รู้ใบหน้า ซึ่งขัดขวางการจดจำใบหน้าและอาจส่งผลกระทบต่อผู้คนหลายล้านคน ในรายงานก่อนหน้านี้ของ Live Science

การศึกษายังแสดงให้เห็นว่ากลไกที่ช่วยให้ผู้คนสามารถจดจำใบหน้าได้นั้น อาจจะแตกต่างกันไปตามวัฒนธรรม โดยภาวะไม่รู้ใบหน้ามีแนวโน้มสูงขึ้นเมื่อผู้คนมองที่ใบหน้าของผู้คนชาติอื่นๆ ในรายงานของ Scientific American

อนาคตในงานวิจัยหวังว่าจะสามารถตรวจสอบได้ว่าอายุมีผลต่อความสามารถในการจดจำใบหน้าหรือจำนวนใบหน้าที่เรารู้จักได้หรือไม่ ผู้เขียนร่วม ร็อบ เจนกินส์ (Rob Jenkins) นักจิตวิทยาและนักวิทยาศาสตร์ด้านความรู้ความเข้าใจของ Department of Psychology ที่ University of York ในสหราชอาณาจักร กล่าว

เป็นเรื่องที่น่าสนใจที่จะเห็นได้ว่าเมื่ออายุมากขึ้นจะมีจำนวนใบหน้าเพิ่มขึ้นตามหรือไม่ เจนกินส์กล่าว

จากการศึกษาครั้งนี้พบว่าผู้เข้าร่วมสามารถจดจำใบหน้าได้สูงสุดที่ 10,000 ใบหน้า ซึ่งนั่นยังห่างไกลจากขีดจำกัดการจดจำใบหน้าของมนุษย์ แต่เราก็ยังไม่พบขีดจำกัดของสมองว่าสามารถจดจำได้กี่ใบหน้ากันแน่ เจนกินส์กล่าวเสริม

อ้างอิง: livescience